Waarom je deze 3 taalregels (soms) beter kunt negeren

“Ik heb ooit geleerd dat …” Een zin die wij als tekstschrijvers regelmatig horen. Niet zo vreemd, want als het om tekst en taal gaat grijpen mensen vaak terug op regels die hun vroeger zijn ingeprent. Maar … ook taal leeft! Inzichten veranderen, zoals in elk vakgebied. Bovendien: waarom zouden we ons vastklampen aan regels die creativiteit inperken of – erger nog – de leesbaarheid van een tekst verslechteren? Hieronder nemen we 3 taalregels onder de loep die je gerust wat vaker mag negeren.

Een tekstbureau dat zegt dat je taalregels aan je laars kunt lappen? Ja, maar wél de taalregels die ons soms belemmeren in het schrijven van sterke, toegankelijke teksten. Hier komen ze:

1. Begin nooit een zin met ‘en’ of ‘maar’

Een klassieker onder de taalmythes: zinnen mogen niet beginnen met voegwoorden: en, maar, of, doordat, want, omdat … Waarom niet? Niemand die het écht weet. Het lijkt vooral iets dat hele generaties scholieren vanuit een theorie is aangeleerd.
In de praktijk zorgen voegwoorden aan het begin van een zin soms juist voor ritme en variatie. Plus: ze helpen als je kortere zinnen wilt maken. Zo maken ze je tekst beter leesbaar. Kijk maar eens:

🤔 Onze organisatie wil het maximale uit arbeidsmarktcommunicatie halen en daarom zoeken we een tekstschrijver die goede teksten schrijft en proactief meedenkt over ons werkgeversmerk, de structuur van de werkenbij-site en het opfrissen van de arbeidsmarktpropositie. Kortom: diverse kansen om impact te maken.

✅ Onze organisatie wil het maximale uit arbeidsmarktcommunicatie halen. Daarom zoeken we een tekstschrijver die goede teksten schrijft. Maar ook iemand die proactief meedenkt over ons werkgeversmerk. Over de structuur van de werkenbij-site. En over het opfrissen van de arbeidsmarktpropositie. Kortom: diverse kansen om impact te maken.

De tweede variant leest makkelijker omdat de zinnen korter zijn. En wat dacht je van dit voorbeeld:

🤔 Als tekstschrijvers zijn wij dol op taalregels, maar taalregels zijn geen wetten.

✅ Als tekstschrijvers zijn wij dol op taalregels. Maar: taalregels zijn geen wetten.

In de tweede zin komt de boodschap veel sterker naar voren.

Goed om te weten: het gebruik van voegwoorden aan het begin van de zin is soms ook een kwestie van smaak. Sommige doelgroepen slaan er minder op aan, met name de ‘blauwe mensen’ uit het DISC-model, zoals finance-professionals of IT’ers. Houd dus altijd rekening met je lezer. Overigens is het wel zo dat begrijpelijke teksten met behapbare zinnen voor élke doelgroep prettig zijn.

2. Gebruik nooit een komma vóór ‘en’

Nog een taalregel die bij veel mensen diepgeworteld is. Maar soms is die komma nodig om je tekst begrijpelijk te maken. Of om je boodschap op de juiste manier over te brengen. Een goede vuistregel: wil je een leespauze inlassen voor de lezer? Plaats dan een komma. Kijk maar eens naar deze voorbeelden:

🔹 Kun je naar de supermarkt gaan om boter, melk en hagelslag te kopen?

In deze korte zin is een leespauze overbodig en een komma dus ook.

🔸 Je ontwikkelt een langetermijnvisie voor onze salesaanpak, waarbij je markttrends vertaalt naar concrete acties, teams aanstuurt op resultaat, en draagvlak creëert bij zowel het management als de operatie.

Zonder die komma vóór en wordt dit één lange woordenbrij. Die extra komma laat de lezer even op adem komen.

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de zin ‘op te knippen’ en er 2 zinnen van te maken. Dat is het voordeel van taal: je kunt er (bijna) alle kanten mee op.

Kortom, de komma vóór ‘en’ is niet fout. Het is een stijlmiddel. Gebruik ’m om je lezer te helpen.

3. Schrijf altijd in volzinnen

“Eén woord is geen zin!” Heb je die ‘regel’ weleens gehoord? Sommigen zijn van mening dat elke zin een onderwerp en persoonsvorm moet hebben. Totaal niet nodig, vinden wij. Door te variëren in zinsopbouw en -lengte maak je je tekst levendiger. Kijk maar:

😴 Het evenement heeft een uitgebreide agenda en biedt verschillende interactieve sessies met inspirerende sprekers.

✨ Een bomvolle agenda. Verschillende interactieve sessies. En inspirerende sprekers. Op dit evenement verveel jij je geen seconde.

Taal leeft
Als tekstschrijvers verdiepen we ons graag in taalregels. En willen we altijd een 100% foutloze tekst afleveren. Maar: niet elke regel die ooit is bedacht, past nog bij het taalgebruik en de lezers van nu.

Taalregels zijn bedoeld om teksten beter te maken – niet om schrijvers te belemmeren. Dus laat je niet gek maken door wat je ooit op school leerde. Durf te spelen met ritme, stijl en structuur. Zolang je het met aandacht doet, met gevoel voor je doelgroep én met het doel van je tekst in je achterhoofd, maakt het je tekst vaak beter.

En dat is uiteindelijk waar het om draait, toch?